Kimyoviy texnologiyada suv Исполнитель
Kimyoviy texnologiyada suv
- Suv manbalari va ularning klassifikasiyasi.
- Sanoat suvlarini foydalanish uchun tayyorlash.
- Kimyoviy texnologiyada suvdan foydalanish.
Maqsad: Suv, suvning tarkibiga qarab farqlanishi, uning sanoatda tayyorlanishi haqida talabalarga tushuntirish.
Suv turmushda hamda xalq xo`jaligining barcha tarmoqlarida katta ahamiyatga ega. Suv sanoatda erituvchi, katalizator (ko`p reaksiyalar ozroq suv ishtirokida juda katta tezlikka ega bo`ldi), issiqlik eltuvchi sifatida (katta issiqlik sig`imiga egaligi), turli mexanizmlarda bosimni eltuvchi (siqilish darajasi kamligi) sifatida, qazilma boyliklarni qazib olishda va ularni yuvish kabi ishlarda juda ko`p ishlatiladi.
Ba`zi birikma va materiallar ishlab chiqarish uchun sarflanadigan suv miqdori
|
Ishlab chiqarish turlari |
1 tonnamahsulot uchun sarflangan suv miqdori, m3 |
|
Qurilish g`ishti ishlab chiqarish |
1-2 |
|
Neft qazib chiqarish |
10 |
|
Shisha ishlab chiqarish |
20 |
|
Qog`oz ishlab chiqarish |
300 |
|
Fosfor olish |
500 |
|
Mis ishlab chiqarish |
500 |
|
Mineral o`g`itlar ishlab chiqarish |
600 |
|
Viskoza tolasi ishlab chiqarish |
1200 |
|
Sintetik kauchuk ishlab chiqarish |
1600 |
|
Kapron tolasi ishlab chiqarish |
2500 |
Ko`p korxonalar juda ko`p suv ishlatilishi bilan bir qatorda suvning tozaligiga ham katta talab qo`yadi.
Suv tarkibida juda ko`p elementlar, tuzlar erigan holda va ko`pgina birikmalar mayday zarrachalar holida uchraydi. Shuning uchun ham, odatda suvning sifati uning qattiqligi (tarkibida erigan kalsiy va magniy karbonat hamda kalsiy, magniy xloridlar bo`ladi), sulfatlar miqdori, umumiy erigan tuzlar miqdori, tiniqligi va h.k. bilan belgilanadi.
Suv qanday maqsadlarda ishlatilishiga ko`ra ikki turga:
- Sanoat suvlari;
- Ichimlik suvlariga bo`linadi.
Ikkila xil suvga ham katta talab qo`yilgan bo`lib, ular shu soha bo`yicha belgilangan GOST larga amal qilingan holda ishlatiladi.
Suv manbalari va ularning klassifikatsiyasi. Atmosfera suvlari – yomg`ir va qor suvlari bo`lib, ularda nisbatan kam qo`shimchalar, asosan, erigan gazlar: uglerod (II) – oksid, vodorod-sulfid, azot oksidlari, oltingugurt oksidlari, organik, moddalar bo`ladi. bu suvlarda tuz eritmalari, xususan, kalsiy va magniy tuzlari deyarli bo`lmaydi.
Yer ustki suvlari (yuzaki suvlar) – daryo, ko`l, dengiz suvlari bo`lib, ularda atmosfera suvlaridagi qo`shimchalar bilan bir qatorda turli xil birikmalar ham bo`ladi. Deyarli har doim kalsiy, magniy, natriy, kaliy bikarbonatlari bo`ladi. Dengiz suvlarida elementlar davriy sistemasidagi deyarli barcha elementlar va hattoki, qimmatbaho hamda radioaktiv metallar ham mavjuddir. 1 kg suvda 1 g dan kam tuz erigan bo`lsa, ular ichimlik suv deb va agar 1 g dan ko`p tuz ushlasa, sho`r suv deb yuritiladi.
Bu qozonlardagi, reaksion apparatlarda, issiqlik almashtiruvchilarda cho`kma hosil qiluvchi Ca++ va Mg++ ionlarining miqdoriga qarab suvlar yumshoq (Ca++ va Mg++ 3 mg.ekv.dm3 bo`lsa), o`rtacha qattiq (3-6 mg.ekv.dm3) va qattiq (6 mg.ekv.dm3) suvlarga bo`linadilar.
