Kimyo o`qitishda laboratoriya tajribalaridan foydalanish Исполнитель

Kimyo o`qitishda laboratoriya tajribalaridan foydalanish

1. O’quvchi ekspеrimеnti, kimyoviy tаjribаlаr.
2. O’quvchilаr ekspеrimеntining bаjаrilish bоsqichlаri.
3. Аmаliy mаshg’ulоtlаrdа ko’nikmа vа mаlаkаlаrni shаkllаntirish.
4. Аmаliy ishning hisоbоti. Ekspеrimеntаl mаsаlаlаr. Ekspеrimеntаl mаsаlаlаr еchish bоsqichlаri.

Kimyo fanidan o’quvchilarning laboratoriya  tajribalari yakka, guruh, jamoa holda  amalga oshadi. Laborotoriya mashg’ulot joylari oldindan o’quvchilarga ajratib qo’yiladi.     Laboratoriya tajribalari yangi material mazmunini tushuntirish jarayonida olib boriladi. Amaliy mashg’ulotlar – ma’lum mavzular o’rganilgach ularning oxirida olingan bilimlarni mustahkamlash, takomillashtirish, konspektlash hamda ko’nikma va malakalarni takomillashtirishga hizmat qiladi. O’quv tajribaning o’qitish jarayonida qo’llanish quyidagicha:

1. Ayni darsda o’tgan mavzuni qaytarishda. Shunda o’quv tajribaning maqsadi - bu o’tilgan darsda moddalarning hossali yoki hodisalari tug’risida bilimlarni chuqurlashtirish, umumlashtirilgan tushunchalarni shakllantirish. Masalan, suvda erimaydigan asoslarni o’rganishda o’quvchilarga quyidagi vazifalarni tavsiya qilish mumkin:
2. a) mis (II) - gidroksidini olib, uning suvda eruvchanligini tekshiring, indikatorga reaksiya berishini kurnet, parchalanish reaksiyani o’tkazing.
3. b) temir (II) - gidroksidini olib a) -ga o’xshab tekshiring. v) rux gidroksidini olib a) -ga o’xshab tekshiring.

O’qituvchi bilan birgalikda olib borilgan tajribalar o’quvchilarning texnik malakasini oshirishga yordam beradi.

2. Yangi o’quv materialni o’rganishdan oldin o’tkaziladigan o’quv tajribalarning maqsadi o’quvchilarni yangi bilim olishga tayyorlash, ayni darsda rivojlanadigan tushunchalarni eslatish va aniqlashdan iborat. Lekin bunday o’quv tajribalari amalda kam olishda katta ahamiyatga ega. Bunday darsda o’quvchilar taqqoslash, olgan bilim va malakalarni mustahkamlash va umumlashtirishni o’rganadilar.
3. Kimyo kursining bir qismi o’tilgandan keyin o’quv tajribalar laboratoriya tajribalari, amaliy mashg’ulotlar va amaliyotdan iborat.

Laboratoriya tajribasining maqsadi - yangi bilim olish, yangi mavzuni o’rganish. Laboratoriya tajribalari yangi o’quv materialni o’qitishda ko’proq qo’llaniladi, o’quvchilarning ko’nikma va malakalar egallashda yordam beradi.

Laboratoriya tajribalarining hillari:

• individual (yakka tartibda);
• guruh (bitta stolda o’tirgan o’quvchilar bir hil tajribani bajaradilar-u, lekin o’rtasidagi vazifalar taqsimlanib qo’yilgan bo’ladi);
• jamoa (turli xil stolda o’tirgan o’quvchilar turlicha tajribalar bajaradilar, natijasi esa sinfda muhokama qilib, jamoa bo’lib xulosalar qiladilar).

Laboratoriya tajribasining darsdagi muvafaqqiyati uni tayyorlashga bog’liq. Avvalo, har bir stol uchun zarur bo’lgan jihozlarni tanlash va uni o’z joyiga qo’yish hakida o’ylash lozim. Asbobning bir qismi, yoki probirka va shunga o’xshashlarning yuqligi butun sinf ishini izidan chiqaradi. Idishlardagi reaktivlar albatta o’qituvchi tomonidan tekshirilib ko’rilishi kerak. Agar bir qism reaktivlarni probirkalarga quyib berish kerak bo’lsa, ularni raqamlash, doskada esa qaysi probirkada qanday modda birligini yozib qo’yish kerak. Navfsizlik texnikasi qoidasiga rioya qilish maqsadida biroz murakkab tajribalarni yakka tartibda emas, balki o’quvchilar guruh bo’lib (2-3 kishi) bajargani ma’qul.

Tajribani bajarish paytida o’quvchilarning faoliyati boshqarilishi, kim yaxshi ishlayotganligini ta’kidlash, xavfsizlik texnikasi va natijalarini kuzatib borish kerak.

Ish yakunida avvaldan yig’ishtirish uchun bir necha daqiqa qoldirish kerak. Ish tamom bo’lgandan so’ng, uning natijalari muhokama qilinadi va daftarga yoziladi.

Amaliy mashg’ulotlarni o’quvchilar ayrim mavzularni o’tgandan keyin mustaqil o’zlari bajaradilar, ya’ni mavzu tamom bo’lgandan so’ng bilimlarni mustahkamlash va takomillashtirish, konkretlashtirish amaliy ko’nikmalarni shakllantirish, o’quvchilarda mavjud bo’lgan ko’nikma va malakalarini takomillashtirish uchun o’tkaziladi.

Demak, laboratoriya tajribasi va amaliy mashg’ulot didaktik maqsadiga kura bir-biridan farq qiladi.

Yangi programmalarga kiritilgan, asosiy maqsadi o’quvchilar olgan bilimlarni amalda qo’llash, zaruriy ma’lumotlarni mustaqil topish, tajriba vositasida sifat va mikdoriy masalalar yechish o’quvini rivojlantirish bo’lgan amaliyot (praktikum) alohida o’rin tutadi.