Baliqlarning ekologiyasi va filogeniyasi Исполнитель

Baliqlarning ekologiyasi va filogeniyasi. Baliqlarning iqtisodiy ahamiyati.

1.Suvning gidrobiologik xossalari.

2.Baliqlarning ekologik guruhlari.

3.Baliqlar migratsiyasi.

4.Baliqlar oziqlanishi va ko’payishi.

5.Baliqlarniig iqtisodiy ahamiyati.

6. Baliqlarning kelib chiqishi va evolyutsiyasi.

Tayanch iboralar: pelagic, litoral, abyssal, faol migratsiya, urchish, oziqlanish va qishlash migratsiyalari, passiv migratsiya

1.Suvning gidrobiologik xossalari. Suvda yashaydigan baliqlarning hayotida suvning harakatchanligi, temperaturasi, suvdagi kislorod va tuzlar katta ahamiyatga ega.

Suvning o’ziga xos bir qancha xossalari borki, ular o’sha suvda yashaydigan organizmlar uchun katta ahamiyatga ega. Shu xossalarning eng muhimlari tubandagilardir.

1. Suv atmosfera havosini erita oladi, baliqlarning nafas olishi uchun hamda ularga yem bo’ladigan boshqa organizmlarning nafas olishi uchun o’sha havodagi kislorod zarurdir. Bundan tashqari, havoda bo’ladigan karbonat angidrid o’simliklar uchun zarur, butun hayvonot olami pirovard-natijada shu o’simliklar hisobiga kun ko’radi, chunki «ovqatlanish zanjiri» naqadar uzun bo’lmasin, bu zanjirning bosh halqasi hamisha o’simlik bo’ladi.

Shu bilan  baliqning gaz almashuviga ham katta ta’sir qiladi. Bu holda kislorodning minimal koncentratsiyasi ham barobar o’zgarishi mumkin. Masalan 1°C haroratda karp balig’ining minimal koncentratsiyasi 0,8 mg g/l ni tashkil qilsa, 30 ^o C da esa bu ko`rsatkich 1,3 mg g/l ni tashkil qiladi. Albatta, baliq ishlatadigan kislorod miqdori baliq ahvoliga ham bog’liq.

2. Agar harorat pasaysa ham, baliqlar anabioz holatiga yaqin ahvolga tushib, bir necha kun yaxlagan bo’lishlari mumkin. Natijada yaxning pastki qismi   baliqlar   oziqlanishi   uchun   katta ahamiyatga ega bo’ladi.

Zog’ora balig’i uchun bu miqdor 1°C temperaturada 0,8 mg, 30°C bo’lganda 1,3 mg, 40° C da esa 2 mg ga teng bo’ladi. Har xil baliqlarning kislorodga bo’lgan talabi ham bir xil emas. Kislorodga bo’lgan talabiga  qarab baliqlar 4 guruhga bo’linadi:

1. kislorodni juda ko’p talab qiluvchilar (7-11 sm), masalan, kumja, golyan, yalangbaliq;
2. ko’p kislorod talab qiluvchilar (5-7sm³ g/l): xarius, toshbaliq;
3. nisbatan kam (4 sm³ g/l) kislorod talab qiluvchilar: chovoq baliq, daryo olabuqasi, toshbosh;
4. o’ta kam (hatto 0,5 sm³ g/l) kislorod talab qiladigan baliqlar, masalan, zog’ora, tovonbaliq.
5. Suv juda ham kuchli erituvchidir, shunga ko’ra suv havzalariga oqib keladigan bir qancha moddalar ham organik, ham anorganik moddalar suv organizmlarining iste'moli uchun yaroqli holga kelib qoladi.

 Suvda bug’ hosil qiladigan yashirin issiqlik ko’p bo’ladi, shu munosabat bilan suv bug’langanda yuzadagi qatlamlari juda soviydi va pastga tusha boshlaydi. Suvning bu xossasi, shuningdek, unda erigan tuzlar miqdorining tafovuti, suv havzalarida suvning aylanib yurishiga sabab bo’ladi, ayni vaqtda suvning chuqur qatlamlari organizmlar, xususan baliqlar, hayoti uchun zarur bo’lgan kislorod va oziq moddalar bilan ta'minlanadi.