Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar bilan olib boriladigan ijtimoiypedagogik faoliyat Исполнитель

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar bilan olib boriladigan ijtimoiypedagogik faoliyat

1.Chaqaloqlik  davrida  ijtimoiylashuv  moslashuv. 

2.Go‘daklik  davrida  ijtimoiy moslashuvning  o ‘ziga  xosliklari. 

3.Maktabgacha  ta'lim  muassasalarda  olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat.

Tayanch tushunchalar:

Bolaning  rivojlanishi qanday bo’ladi, u qanday shakllanadi va unga ta’sir etuvchi omillar nimadan iborat degan muammo juda qadim zamonlardan beri psixolog va pedagoglarning diqqatini  jalb etib kelmoqda.

Bolalarni taraqqiy etishini tushuntirib berishga uringan eng keksa nazariya “Bola katta yoshli kishining kichik nusxasi” degan so’z bilan ta’riflanadi. Bu nazariya tarafdorlari bola sifat e’tibori bilan katta yoshli kishidan hech bir farq qilmaydi. Bola bo’yi, shuningdek tasavvurlari, xotirasi, diqqati, tafakkuri va boshqa jarayonlaridan anchayin kichkina bo’lgan katta yoshli kishilardir deb ko’rsatishga urinadir. Lekin bola psixikasining sifat jihatidan o’ziga xosligini tushuntirib bera olmaydilar va taraqqiyotning asosiy sabablarini yoritib bera olmaydilar.

XVIIasrdan boshlab filosofik va psixologik yo’nalishlarda bolaning taraqqiyoti haqida kurash boradi: psixologik yo’nalish tarafdorlari psixik taraqqiyot butunlay muhitga va turmush tajribasiga bog’liq deydilar. Xo’sh odam psixikasi va xatti harakatlarida bor bo’lgan o’ziga xos xususiyatlarni nima bog’laydi –tabiiy, tug’ma xususiyatlarmi  yoki hayot davomida orttirgan xususiyatlarmi? degan muammoda turlicha qarashlar maydonga keldi .

Go’daklik davri bolaning tug’ilgandan 1 yoshgacha bo’lgan davrini o’z ichiga oladi. Uning  dastlabki  1-oyi chaqaloqlik davri deb  yuritiladi. Bolani dunyoga kelishini o’zi bir  mo’’jiza, bu esa oilada homilador  ayolga nisbatan ijobiy munosabatda bo’lishni talab  qiladi.

        Oilada farzand  dunyoga kelishi sezilishi bilanoq xomilador  ayolga qulay sharoit  yaratish  atrofdagilar  uchun shartdir. CHunki ayol homiladorlikning  2-3 oyligida muhitda va o’zida o’zgarishlar  seza boshlaydi. Ayoldagi jismoniy o’zgarishlardan  tashqari uning  ruhiyatida ham bir  qancha psixik o’zgarishlar sodir bo’ladi, ayolning  ruhiy holati tug’ilajak farzandning  psixik rivojlanishiga, jismoniy rivojlanishiga ta’sir  qiladi. Homilador  ayol psixik holatiga qarab farzand rivojlanib  boradi. SHuning  uchun  farzand har   jihatdan  sog’lom o’sishi uchun ota –onaning sog’ligi va  atrof muhitning  sofligi,  oila tinchligi katta ahamiyatga ega. Buyuk bobomiz Amir Temur ham ayollari homilador  bo’lsalar,  ularni tog’li, xavosi  musaffo joylarga olib borib turarkanlar. Ayolni turli jiddiylik xolatlaridan saqlash  va manzarali tabiati go’zal  joylarga ko’proq sayr qilishni ta’minlash,  tinch sokin bo’lishni ta’minlash  kerak.

Bu tavsiyalar  avvalo homilador  ayollarni o’zlariga tegishlidir, chunki eng  mas’ul  shaxs ayolning, onaning  o’zidir.

        SHunday qilib,  bunday tadbirlar vositasi ila bola dunyoga keldi deylik,  endi ota –ona zimmasida bu go’dakni har   jihatdan sog’lom qilib voyaga yetkazishdek ulkan vazifa turibdi,  chunki  yangi tug’ilajak chaqaloq ham jismoniy,  ham psixik jihatdan juda zaif bo’ladi. CHaqaloqning barcha hayotiy funksiyalari ovqatlanish,  nafas olish,  nafas chiqarish, xavoning  o’zgarishiga,  moddalar  almashinuviga moslashishi va boshqalar uni organizmi orqali amalga oshiriladi.