Xitoy kostyumi Исполнитель

Xitoy kostyumi

Reja:

1.Qadimgi Xitoy san’ati va madaniyati.

2.Erkaklar kostyumi.

3.Ayollar kostyumi

4. Soch turmagi va bosh kiyimlari.

Qadimgi Xitoy san’ati va madaniyati.

 Qadimgi Xitoy madaniyati eramizdan ilgarigi II-III mingyilliklarda Xuanxeda daryosi bo‘yida vujudga keldi. U Xan imperiyasi qo‘llagan eramizning 220 yiligacha mavjud bo‘ldi. I asrning ikkinchi yarmigacha Xitoy boshqalarga qo‘shilmagan holda rivojlanardi. Xitoy shahar-davlatlardan iborat bo‘ldi, ulardan eng yirigi Shan edi. Qadimgi Xitoyliklar bir necha qavat kostyumlar kiyib yurardi, negaki shimoliy hudud juda sovuq, janubda esa juda kuchli issiq va sovuq almashinib turardi. Eramiegacha ikki ming yillar ilgari xitoyliklar rangli shoyi matolar, kanop va paxtadan yupqa gazlamalarni tayyorlaganlar.

Erkaklar kostyumi.

Ishton va ko‘ylak qadimgi Xitoyda ichki kiyim sanalardi. Ishtonning ustidan uzun ko‘ylak tushib turardi, negaki ishtonni ko‘rsatib yurish nomaqbul hisoblanardi. Ular keng bo‘lib, yuqoridan osilib turardi, ip bilan bog‘lab qo‘yilardi. Ular kanop, shoyi, paxta matolaridan tiqilardi. Xitoyliklar belga alohida tasma bilan bog‘lab qo‘yiladigan ishton kiyardi. Uni «taoku»-«ishton g‘ilofi» deb yuritilardi. Xitoylar qavilgan paxtali ishton va ustidan kiyiladigan paxtali oyoq eng

bilan sovuqdan asranishardi. Bir yoki ikki yoqali xalat va kofta ustki kiyim («I») hisoblanardi. Ustki kiyim o‘ng tomonga qadalardi. Faqat dushmanlar chapga qadaydi, deb hisoblanardi. Eng juda keng bhlardi (yengning o‘rtacha kyengligi 240 sm bo‘ladi). Ish chog‘ida eng maxsus lenta bilan bog‘lab olinardi, u ko‘krakdan

o‘tkazib bog‘lanardi. Qishda xitoyliklar «dzyapao» asarli xalat yoki kiyimni ustma-ust kiyardi, ba’zan esa «myanvpao»-paxtali qavilgan kiyim kiyardi. Xitoy

shimolidagilar echki, it yoki saqlanrdi. Kiborlar po‘stini qunduz yoki tulki terisidan tiqilardi, uning ustidan shoyi xalat kiyib olardi. qora ko‘l po‘stinlarining qadri baland edi. Xitoyliklar tananing pastki qismini latta bilan o‘rab olardi-bu ustki kiyim «shan» deyilar edi. SHan belga matoli («nyu») yoki charm («cheday») belbog‘ bilan maxkamlanardi, yonidan va orqadan o‘nga to‘r qilib to‘qilgan nefrit bilan bezatilga rangli iplar «Shou» mahkamlanardi. qadimda belbog‘ kostyumning eng muhim jihati hisoblangan. O‘nga puchoq, chaqmoqtosh, kamon uchun xalqa, shou tugunlarini echish uchun igna kabi cheklangan narsalar osib yurilgan. Keyinchalik ular bezakka aylanib qoldi, ularga «Peyyuy» nefrit solinchoqlari bezak sifatida qo‘yildi. Ustki yelka kiyimi («I») va ustki bel kiyimi («shan»)dan kostyum «ishan» deb nomlanadi. Ishan oldiga qizil, nihoyatda bezatilgan peshband

tutilardi, u qurbonlik uchun zarur bo‘lardi. Qadimgi xitoy kostyumi shakli, rangi, bezagi ramziy hisoblangan. Yuqori qismi («I») qizil, qora erkak hisoblangan (ya’ni osmon ota ramzi), pastkisi («shan») sariq ayol (ona er ramzi) keyinchalik kostyumlar tarkibi soddalashdi, kostyum o‘rniga siydom xalat keldi. Imperator sariq xalt kiyardi, bu erga xukumronlik ramzi edi. Xitoyliklarning kundalik