Kimyo o’qitishda masalalardan foydalanish Kimyoviy ishlab chiqarish asoslari Исполнитель

Kimyo o’qitishda masalalardan foydalanish. Kimyoviy ishlab chiqarish asoslari. kimyolashtirish va atrof muhit muhofazasi masalalarini o‘rganish metodikasi.

1. Kimyo o’qitishda kimyoviy masalalardan foydalanish mеtodikasi.
2. Kimyoda masalalar yеchishga qo’yiladigan didaktik talablar.
3. Kimyoviy ishlab chiqarish asoslari.
4. Kimyolashtirish va atrof muhit muhofazasi masalalarini o‘rganish

  Kimyoda middoriy masalalar, sifatga oid masalalar, kimyoviy tushunchalar, nazariyalar, qonunlarga masalalar katta anamiyatga ega.

Miqdoriy masalalar: moddalarning formulalarini tuzish, formulalar bo’yicha hisoblash kimyoviy tenglamalar tuzish, kimyoviy tenglamalar bo’yicha hisoblash, eritmalarga oid hisoblash.

  Sifatga oid masalalar: moddalarni bilib olish moddalarni tozalash, moddalarni hosil qilish, moddalarni klassifikatsiyasi, kimyoviy tushunchalar, davriy qonun va atomlarning tuzilishi.

  Kimyoviy masalalarni ychishdan asosiy maqsad – kimyoviy qonun va qoidalarni, ulardan foydalanishni kimyoviy formulalar tuzishni o’rgatish va ularni tobora rivojlanayotgan hozirgi zamon kimyo faniga, uning yutuqlariga tatbiq eta olishdan iboratdir. Masalalarni ychishga kirishishdan oldin zarur nazariy va taktik materialni takrorlash muhim ahamiyatga ega.

  Kimyoviy masalalarni ychish usullari turlicha bo’lib, masalalarni ychishda qaysi usulni tanlash masalaning shartidan kelib chiqadi.

  Masala yechish uchun uning aniq rejasini tuzib olish va imkoni boricha ixcham, qisqa yo’l bilan ychishga harakat qilish kerak. Har qanday holatda ham masala yechishda e’tiborni quyidagilarga qaratish zarur:

1. Masalani o’qib, tanishib chiqib ayni masala orqali hal qilinishi zarur bo’lgan muammoni aniqlash;
2. Masala shartida qaysi modda, qaysi element ishtirok etishini belgilash;
3. Masalada ishtirok etuvchi moddalarning molyar massasi, nisbiy molyar massasi, molyar hajmi, elementning tartib nomeri, nisbiy atom massasi va boshqa tushunchalarni aniqlash;
4. Masala kimyoning qaysi bo’limiga taalluqli ekanligini aniqlash;
5. Eritmalarga doir masalalarni ychishda ularning foiz, massa ulushi, molyar, normal, ekvivalent konsentratsiyalari va ulardan foiz konsentratsiyasi berilgan bo’lsa, jadval asosida uning zichligini, zichligi berilgan bo’lsa, foiz konsentratsiyasini yoki massa ulushini aniqlash;
6. Oksidlanish-qaytarilish reaktsiyalariga doir masalalarni ychishda reaksiyada ishtirok etuvchi elementlarning oksidlanish darajalari o’zgarishi aniqlanadi, jarayonning elektron tenglamalari tuziladi. Oksidlovchi element (atom) yoki qaytaruvchi element (atom yoki ionlar) aniqlanadi;
7. Tuzilgan formula yoki reaksiya tenglamalarining va ularning koeffisientlari to’g’ri ekanligini tekshirib ishonch hosil qilish kerak bo’ladi;

  8.Formulalar va tenglamalar asosida hisoblashga doir masalalarni ychishda proportsiya, nisbat, formulalardan foydalaniladi;

9. Masalalarni grafik usulda ychishda koordinatalar sistemasidan foydalaniladi;
10. Moddalarning tuzilish formulalarini yozishda shu modda tarkibiga kiruvchi elementlarning valentliklari aniqlanadi;
11. Moddaning tuzilishi, oddiy moddalarning yadro tarkibi, atomlardagi elektronlarning holati va oddiy moddalarning xossalarini o’rganishda D.I.Mendeleyvning kimyoviy elementlar davriy sistemasidan foydalanish tartibini o’rganish zarur;
12. Eksperimental masalalarni ychishda kimyo laboratoriyalarida ishlash qonun-qoidalariga rioya qilish kerak.

  Kimyoviy masalalar yechish politexnika, o’qitishni turmush bilan bog’lash, kasb tanlash, mehnatsevarlik maqsadga intilish, dunyoqarashni shakllanishi, fanlararo aloqadorlikni ta’minlash kabi hollar katta ahamiyat kasb etadi. Masalalar yechish, o’quvchida rivojlanish funksiyalarida katta rol o’ynaydi. Rivojlanish fikrlashning turli usullari, bilimlarning  haqiqiy qo’llanishi,  o’z-o’zini  nazorat qilish, ko’nikmalarni hosil qiladi.  Eng muhimi o’quvchida mustaqillikni rivojlantiradi.