Fosforli o’g’itlar ularning tavsifi Исполнитель

Fosforli o’g’itlar, ularning tavsifi

1. Fosforli o’g’itlar va ularning xossalari.
2. Fosforli o’g’itlarning olinish usullari.
3. Fosforli o’g’itlar ishlab chiqarish texnologiyasi.

Fosforli o’g’itni xalq xo’jaligida o’simliklarni rivojlanishi va hosildorligini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Fosforli o’g’itlar qatoriga oddiy va qo’sh superfosfat, ammoniylashgan superfosfat va boshqa ozuqali fosforli o’g’itlar kiradi.

Fosforli o’g’itlar suvda eriydigan, sitratlar (limon kislota tuzida) eriydigan, limonda eriydigan va qiyin eriydigan xillarga bo’linadi. Sitratda eriydigan o’g’itlar (masalan, pretsipitat) ammoniy sitratning ammiakdagi eritmasida eriydi.

Fosfor va fosfor o ‘g‘itlarining ishlab chiqarishda xom ashyo sifatida tabiatdagi tog‘ qazilmalari fosforit  va  apatitlardan foydalaniladi.  Apatitlar va fosforitlar o‘zining tarixiy  paydo  bo‘lishi bilan  farqlanadi.  Apatitlar vulqon natijasida hosil bo‘lib, magmatik tog’ jinslariga, fosforitlar esa cho‘kma tog’ jinislari turkumiga kiradi. Fosforitlarning  tarkibidagi  asosiy  mineral  Ca₃(PO₄)₂ fosfat,  apatitlar  esa  3Ca₃(PO₄)₂∙ CaF₂ -ftorapatit,  3Ca₃ (PO₄)₂∙Ca(OH)₂ -gidroksil  apatit,  3Ca(PO₄)₂ ∙CaCl₂-  xlorapatitdan  iborat.

Fosforitlar yer ostida qatlam shaklida uchrab, tarkibida qum va boshqa kimyoviy birikmalar bo’ladi, shuningdek, kulrang, jigarrang, mayda yoki yirik tosh holatda uchraydi.  Rudaning tarkibida 18-36% P₂O₅, 2-3% P ₂O_3, Mg, F va ko‘p miqdorda qum bor.  Fosforitning asosiy konlariga Qozog‘istonda Qaratog’  koni,  Boltiqbo‘yi  mamlakatlarida,  Rosiiyada Yegorev  koni,  Vyatka-Kama  koni,  Respublikamizda  esa  Qizilqum konlari  kiradi.