Mendeleevning elementlar davriy qonuni va davriy sistemasi Исполнитель

Mendeleevning elementlar davriy qonuni va davriy sistemasi

1. Kimyoviy elementlarni sinflarga ajratish yo’lida olib borilgan dastlabki izlanishlar

2.Davriy qonunning kashf qilinishi

3. Elementlarning s, p, d, f- oilalari

Kimyoviy elementlarni sistemalashtirish uchun qadimdan turli xil izlanishlar olib borilgan.  (I Deberner, A Shankurtua, Ch.Odling,  Dj. Nyulendes va boshqa izlanishlarni misol keltirish mumkin.) 1829 yilda I.Deberner birinchi bo’lib, kimyoviy elementlarning xossalari bilan elementlarning atom og’irliklari orasidagi  bog’liqlikni o’rganib  o’xshash  bo’lgan  ko’pgina  elementlarni uchtadan gruppalarga joylashtirib triadalar qonunini yaratdi. Bu 21 ta elementdan  iborat edi:

1. Si, Br,  I;                       2. S,   Se,  Te;                3. Li,  Na,  K;
2. Ca, Mg,  Ba;                 5. Fe,  Co,  Ni;               6. Os,  Ir,  Pt;

         1862 yilda esa Fransuz  kimyogari A.  Shankurtua kimyoviy elementlarning atom massalarining spiralsimon tartibda ortib borishiga ko’ra joylashtirdi.  Bu yerda xossalari bir - biriga o’xshash bo’lgan elementlar gruppalari hosil bo’lishi kuzatildi. 1857 yilda Ch. Odling atom  massalarining ortib borish tartibida 57 ta elementdan iborat bo’lgan sistemani yaratdi. 1866 yilda Dj. Nyulendes tomonidan oktava qonuni yaratildi. U kimyoviy elementlarning xossalari bilan atom og’irliklari orasidagi bog’lanishlarga urindi va har  8  ta  element orasida o’xshashlik borligini aniqladi va quyidagi jadvalni yaratdi:

        H  - 1      F  - 8       Si - 15

        Li - 2      Na - 9      K  - 16

        Be - 3     Mg - 10   Ca - 17

        B  - 4      Al - 11    Ti - 18

        C  - 7      Si - 12     Cr - 19

        N  - 6      P  - 13     Mn - 20

        O  - 7     S  - 14      Te - 21

    Shundan keyin,  1864  yilda nemis olimlaridan Odling va Lotar - Meyerlar ham davriy sistema tuzishga harakat qildilar, ammo ular ham o’z izlanishlaridan aniq bir ilmiy xulosaga kela olmadilar.