To’yinmagan uglevodorodlar xossalari Исполнитель

To’yinmagan uglevodorodlar xossalari.

dlar xossalari.

Reja:

1. Alkenlarning gomologik qatori, tuzilishi.
2. Alkenlarning nomlanishi va izomeriyasi.
3. Alkenlarning olinishi.

Molekulalarida d- bog`lardan tashqari p- bog`lar (qo`sh yoki uchbog`) hosil bo`ladigan uglevodorodlar to`yinmagan uglevodorodlar deyiladi.

To`yinmagan uglevodorodlar molekulalaridagi uglerod atomlari soni tegishli to`yingan uglevodorodlar molekulalaridagi uglerod atomlari soniga teng, vodorod atomlari soni esa kam bo`ladi, masalan:

                                   to`yinmagan uglevodorodlar                             to’yingan      uglevodorod

Vodorodlar soni (2H)n ga (n- molekulasidagi s-boglarning soni) farq qiladi uglevodorodlar qatori izologik qator deyiladi. Bu qatorda  chapdan o`nga o`tgan sari to`yinmaganlik darajasi ortib boradi. Molekulalarida bitta qo`sh bog` bor uglevodorodlar etilen uglevodorodlar deyiladi. Bu uglevodorodlar C<sub>n</sub>H<sub>2n</sub> umumiy formulaga ega. Ular kimyviy xossalari o`xshash va tarkibi bir –biridan bir yoki bir necha CH₂ gruppaga farq qiladigan gomologik qatorni hosil qiladi. Bular gomologik qatorning  birinchi  a`zosi etilendir. Etilen xlor bilan reaksiyaga kirishib, moysimon suyuqlik (etilen xlorid) hosil qilganligi uchun unga lotincha gaz olefinat (moy hosil qiluvchi gaz) deb nom berilgan. Shuning uchun ham bu gomologik qatorning barcha a`zolari olefinlar deb ataladi. Bundan tashqari etilen uglevodorodlar alkenlar deb ham yuritiladi. Ularning tuzilishi sp²-gibridlangan