Qishloq xo’jaligida ekiladigan o`simliklarda paydo bo’ladigan kasalliklar va ularga qarshi kurash usullari Исполнитель
- Скачано: 1
- Размер: 54.25 Kb
Qishloq xo’jaligida ekiladigan o`simliklarda paydo bo’ladigan kasalliklar va ularga qarshi kurash usullari
- O'simlik kasalliklarining paydo bo’lish sabablari.
- G`o`zadagi virus kasalliklari ularga qarshi kurashish usullari.
- G`o`zadagi bakterioz va zamburug` kasalliklari ularga qarshi kurashish chora tadbirlari.
- Kartoshka kаsаlliklаri vа ulаrgа qаrshi kurаsh chоralari.
- 5. Beda o`simligining kasalliklari vа ulаrgа qаrshi kurаsh chо
O'simlik kasalliklarining paydo bo’lish sabablari.
Har qanday o'simlikning kasalligini o'rganishda va unga qarshi kurash choralarini ishlab chiqishda kasallik sabablarini to'g'ri aniqlash maqsadga muvofiqdir. Kasalliklami klassifikatsiyalashda ulaming kelib chiqish sabablarini asos qilib olish kerak. Kasalliklami, kelib chiqishiga qarab, ikki guruhga - yuqumli va yuqumsiz kasalliklarga bo'lish mumkin. Yuqumli kasalliklar o'simlikdan-o'simlikka tarqalish xossasiga ega bo'lgan zararli mikroorganizmlar, bakteriyalar, zamburug'lar, viruslar, gulli parazitlar keltirib chiqaradigan kasallikdir.
O'simliklaming oziqlanishi uchun zarur moddalardan birortasining yetishmasligi yoki ortiqchaligi, haroratning yuqori yoki past bo'lishi, havo nisbiy namligining past yoki yuqori bo'lishi, atrof-muhitning zararli moddalar bilan ifloslanishi tufayli yuqumsiz kasalliklar kelib
chiqadi. Kasallik tashqi belgilarining namoyon bo'lishi uning qo'zg'atuvchisining turiga va o'simliklaming kasallikka chidamlilik darajasiga bog'liq. O'simliklaming o'tkazuvchi to'qimalarini zamburug'ning mitseliysi to'sib qo'yishi natijasida ular hosil qilgan metabolitlar ta'sirida o'tkazuvchi naylar to'qimasi nobud bo'lib, nekroz hosil qiladi. Nekrozning intensivlik
darajasiga qarab, o'simlikda so'lish belgilari turlicha namoyon bo'ladi. Kasallikning tashqi belgilari barg, meva yuzasida har xiI shakldagi dog'lar tarzida namoyon bo'lib, o'simliklaming ayrim a'zolarini yoki butun tanasini qoplab oladi. Nekrozli dog'larga bodring bargidagi burchakli, qo'ng'ir dog'lar; olma, nok bargidagi oq dog'lanish; qulupnayning qo'ng'ir, oq qo'ng'ir dog'lanishi misol bo'ladi. Nekrozli dog'lar bargda, mevada, poyada hosil bo'ladi.
G 'uborlanish kasalligi o'simliklar bargi va mevalarida uchraydi. Bodringning un-shudring, uzumning kul, karam, piyoz, uzumning soxta un-shudring kasalliklari g'uborlanish tarzida namoyon bo'ladi. G'uborlanishning hosil bo'lishida zamburug'lar mitseliysi va sporalari ishtirok etadi. O'smalar mevali daraxtlar ildizida, kartoshka tugunagining raki, karam kuli shaklida namoyon bo'ladi. Mevalar, sabzavotlar, kartoshka tugunaklarining chirishi kuzatiladi.
Kelib chiqishiga ko'ra, chirish yumshoq va qattiq, ho'l va quruq bo'ladi. Masalan, kartoshkaning bakterial, fuzarioz chirishi, sabzining fomozli chirishi, daraxtlar tanasining trutoviklar keltirib chiqargan chirishi va hokazo.
Shakl o'zgarishi (deformatsiya) o'simlik a'zolarining burishishi, barglarining ipsimon ingichkalashishi, gultoji barglarining cho'zinchoq shaklga kirishi (virus kasalliklarida), mevalari shaklining o'zgarishi mikroorganizmlaming salbiy ta'siri natijasidir. Yostiqchalar o'simlik a'zolarining epidermis to'qimalari bo'rtishidan hosil bo'ladi. Ularning ichi zamburug' sporalari bilan to'la bo'lib, yorilgandan keyin sporalar shamol va suv tomchilari yordamida tarqalib ketadi.
