Odam genetikasi Исполнитель
- Скачано: 0
- Размер: 3.14 Mb
Odam genetikasi
- Odam irsiyatining moddiy asoslari.
- Odamda ayrim belgilarning irsiylanishida
- Mendel qonunlari
- Odamdagi belgilarning birikkan holda irsiylanishi va genetik xaritasi
- Tibbiyot genetikasi.
Genetika fani o’simliklar, hayvonlar, mikroorganizmlar bilan bir qatorda odamning irsiyati va o’zgaruvchanligini tadqiq qilish bilan ham shug’ullanadi. Odam irsiyati va o’zgaruvchanligini o’rganuvchi genetikaning sohasi antropogenetika deb ataladi. Odam ham biologik, ham ijtimoiy taraqqiyot mahsulidir. Shunga binoan o’simlik, hayvonlar irsiyati va o’zgaruvchanligi bilan bog’liq barcha metodlarni odamlar irsiyati va o’zgaruvchanligini o’rganishda qo’llab bo’lmaydi. Masalan, genetik tadqiqot biror belgi yoki xossani irsiylanishini aniqlash maqsadida shu belgi-xossalarga ega erkak va ayolni majburan nikohlash qonun bilan ma’n qilinadi. Odam irsiyati va o’zgaruvchanligini o’rganishdagi ikkinchi qiyinchilik uning kam nasl berishi bilan aloqador. Ma’lumki gulli o’simliklar minglab urug’ beradilar, baliqlar yuz minglab tuxum qoldirgani holda, odam bittadan, kam holatlarda egizak farzand ko’radi. Odam irsiyati va o’zgaruvchanligini o’rganishdagi uchinchi qiyinchilik uning naslini juda kech balog’atga yetishi bilan aloqador. O’rta hisobda odamlar 20-22 yoshda farzand ko’radilar. Nevara ko’rishi uchun esa 38-42 yil kerak bo’ladi. Vaholanki, bakteriyalarda ikkita nasl olish uchun 60-90 minut kifoyadir. G’o’za, bug’doy, makkajo’xori va shu singari bir yillik o’simliklar uchun esa ikki yil yetarlidir. Ko’pchilik hayvonlarning balog’atga yetish davri odamlarnikiga nisbatan ancha qisqa. Masalan, drozofila meva pashshasi 20-25 kunda yangi nasl bersa, chumchuqlar bir yilda 2-3 nasl qoldiradilar.