Astronomiya o`qitishning umumiy metodikasi Аstrоnоmiya tа’limining umumnаzаriy аsоslаri Исполнитель

Astronomiya o`qitishning umumiy metodikasi. Аstrоnоmiya tа’limining umumnаzаriy аsоslаri

1.Astrоnоmiya o`qitish metоdikasi fanining maqsadi, predmeti va dolzarb vazifalari. Astronomiyaning uzluksiz ta`lim tizimida o`qitilishi, uiing bоshqa fanlar bilan alоqadоrligi.

2. O`rta umumta`lim maktablari hamda o`rta maxsus ta`lim muassasalari uchun mo’ljallangan astronomiya fani o`quv dasturi va darsliklarining mazmuni hamda tuzilishining tahlili.

3. Astronomiya o’qitishdа qo’llаnilаdigаn didаktik prinsiplаr. Astronomiyani o’qitishdа empirik vа nаzаriy mеtоdlаr.

Astrоnоmiya o`qitish metоdikasi fanining maqsadi:

Ta'limiy maqsad: astronomiya asoslariga oid bilimlami egallash –boshlang’ich sistemadagi astronomik tushunchalami shakllantirishni o‘z ichiga olgan umum asosiy va maxsus bilimlami sistemasini: astronomiyani fan sifatida rivojlanishi, uning asosiy bo’limlari,usullari va vositalarini bilish va tushunish, kosmik jarayonlaming asosiy qonuniyatlarini va nazariyasini bilish, kosmik jarayonlaming
fizik xususiyatlarini va tabiatini bilish, astronomik bilimlarni amaliyotda qo’llay olish ko‘nikmasiga ega bo’lish kabi masalalami o‘z ichiga oladi.

Tarbiyaviy maqsad: Koinot haqidagi umumlashgan bilimlami berishda, dunyoning yaralishidagi umumiy qonuniyatlarni tushuntirish, insonning Koinotdagi o‘mi, uning Koinotga munosabatini umum insoniy qadriyatlar orqali tushuntirish yo‘li bilan o‘sib kelayotgan avlodda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish va tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi maqsad: o‘quvchilaming fanga bo‘lgan qiziqishlarini rivojlantirish, bilish imkoniyatlarini shakllantirish, ulami mustaqil va mantiqiy fikr yuritishga, ma’lumotlami va olgan bilimlarini umumlashtira olishga, oddiy mantiqiy fikrlashdan chuqur nazariy tahlillar qilishga o'rgatish.

Astronomiya didaktikasining asosiy vazifalari:

1. Astronomiya 0‘qitishning maqsadining yaxlitliligini asoslab berish va astronomiyaning asoslarini o‘qitishda har bir ta’lim muassasasi turi bosqichida o‘sib kelayotgan avlodni tarbiyalash vazifalarini ochib berish.
   2. Turli tipdagi ta’lim muassasalarida qo‘yilgan maqsadga muvofiq ravishda, astronomiyaning tarkibi va mazmunini aniqlash.
   3. Astronomiya o‘qitishda o‘quvchilami rivojlantirishga qaratilgan ta’lim va tarbiya berishning hamda ulami eng maqbul yo‘llarini, usullarini ishlab chiqish hamda eksperimental sinovdan o‘tkazish va amalga tatbiq etish.
   4. Tegishli o'quv uslubiy majmua (darsliklar, o‘quv qo‘llanmalar, didaktik materiallar va h.k.)lami ishlab chiqish.
   5. Moddiy bazani yaratish.

Astronomiya 0‘qitish metodikasi kursining o‘rni va boshqa fanlar bilan aloqadorligi

Falsafa - shaxs rivojlanishi jarayonining dialektik xususiyatlari, muayyan pedagogik g'oya, qarash hamda ta’limotlarning falsafiy iihiitlari kabi masalalarni tahlil etishga imkon beradi. Koinot yaratilishi va rivojlanishining , ilmiy-falsafiy nuqtai nazardan talqin qilish.

Iqtisodiyot nazariyasi- ta’lim inuassasalarining faoliyatini yo'lga qo'yish, o'quv binolarini qurish, ta’lim-tarbiya jarayonlarini tashkil etish va ularning moddiy-texnika va zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlash kabi masalalaming iqtisodiy jihatlarini anglashga xizmat qiladi.

Sotsiologiya - ijtimoiy munosabatlar mazmuni, ularni tashkil etish shartlari xususida ma’lumotlarga ega bo'lish asosida ta’lim tarbiya jarayoni ishtirokchilarining o'zaro munosabatlarini samarali tashkil etish uchun imkoniyat yaratadi.

Etika (axloqshunoslik) - shaxs ma’naviyatini shakllantirish, unda eng oliy insoniy sifatlar, ahoqiy ong va ma’naviy-axloqiy madaniyatni tarbiyalashda muhim o'rin tutuvchi nazariy g'oyalarni pedagogik jarayonga tatbiq etishda alohida o'rin tutadi.

Estetika - shaxs tomonidan go‘zallikning his etilishi, unga intilishi, shuningdek, unda estetik didni tarbiyalashda muhim yo‘nalishlami aniqlashga xizmat qiladi.

Fiziologiya - o‘quv-tarbiya jarayonida bolalarning fiziologik, anatomik xususiyatlarini inobatga olinishi uchun boshlang‘ich asoslarni beradi.

Gigiyena - o'quvchilaming salomatligini muhofazalash, ulaming jinsiy jihatdan to‘g‘ri shakllantirishda nazariy va amaliy g‘oyalari bilan yordam beradi.

Psixologiya - shaxsda ma’naviy-axloqiy, ruhiy-intellektual, hissiy-irodaviy sifatlarni tarkib toptirish uchun zamin yaratadi.

Tarix -astronomiya fani taraqqiyoti, ilmiy merosimiz, ajdodlarimizning astronomiyani rivojlanishida qo‘shgan hissasi shuningdek, xalq pedagogikasi g‘oyalarini kelgusi avlodga uzatish uchun yo‘naltiriladi.

Madaniyatshunoslik - o‘quvchilarda insoniyat tomonidan yaratilgan moddiy va ma’naviy madaniyat asoslari haqidagi tasavvumi shakllantirish, ularda madaniy xulq-atvor xislatlarini tarkib toptirish uchun xizmat qiladi.

Tibbiy fanlar - shaxsning fiziologik-anatomik jihatidan to‘g‘ri rivojlanishini ta’minlash, uning organizmida namoyon bo‘layotgan ayrim nuqsonlarni bartaraf etishga amaliy yondashuv, shuningdek, nuqsonli bolalarni o ‘qitish hamda tarbiyalash muammolarini o‘rganishda ko‘maklashadi. Astronomik hodisalarni inson ongi va fiziologiyasiga ta’sirini o‘rganish va o'rgatish.

Ma’naviyat asoslari - jamiyat, inson va ma’naviyat o‘rtasidagi munosabatlarni, ma’naviyatning jamiyat taraqqiyoti, inson ongini rivojlanishidagi roli, fuqarolarni ma’naviy tarbiyalash omillarini o‘rganadi.