Aristotel kosmologiyasi Aleksandriya kutubxonasining tashkil topishi Исполнитель

Aristotel kosmologiyasi (IV a.e.o.). Aleksandriya kutubxonasining tashkil topishi (IV a.e.o.), uning qoshida observatoriya qurilishi.

1. Aristotel kosmologiyasi
2. Aleksandriya kutubxonasi
3. Erotosfen, Aristarx Samosskiy va Gipparxlarning astronomiya sohasidagi ishlari.

Aristotel kosmologiyasi.  Aristotel (384-322  y.e.o.) o`z asarlarida  osmon, yer hamda ularning harakat qonunlari haqidagi bilimlarni teoremaga soldi.

Aristotel astronomik ko`zatpshlarga tayanib, yerning va boshqa  osmon jismlarining shakllarini   o`rgandi. Yer shar shaklda ekanligini uzil-kesil isbot qildi.

SHu   bilan   birga   u yer-Koinotning markazi deb qabul qildi Koinot cheklangan bo`lib, uning barcha jismlari yer tomonidan tortib ushlab turiladi deb o’qtirdi.

Aleksandriya (Iskandariya) kutubxonasi — ellinizm davrida bunyodga kelgan mashhur kutubxonalardan biri. Aleksandriya (iskandariya) kutubxonasiga mil. av. 3-asrda ptolemeylar sulolasi davrida yashagan atoqli olim va adiblar (Zenodot, Aristarx Samosskiy, Kallimax va b.) asos solgan.

Bu yerda yunon fani va adabiyotiga doir ko’plab qo’lyozma asarlari to’plangan. Bundan tashqari,  SHarq  tillaridagi kitoblar ham bo’lgan.  Kutubxona qoshida kitob ko’chiruvchilar guruhi ishlagan,  kutubxona  katalogi  tuzilib,  u vaqt-vaqti bilan to’ldirib turilgan.

Kutubxonada 700 ming jildga yaqin kitob saqlangan. Aleksandriya (iskandariya) kutubxonasi (I.)k. uch asr davomida rivojlanib bordi. Mil. av. 48—47 y. lar Aleksandriya urushi davrida kutubxona asosiy to’plamining bir qismi yonginda kuyib ketdi. Misrni Rim imperiyasi bosib olgach, Aleksandriya (iskandariya) kutubxonasi (I.) k. o’z mavqeini yo’qota bordi, qolgan qismi 7-8- asrlarda tamomila tugatildi.

Mashhur Iskandariya kutubxonasini go’yoki musulmonlar yoqib yuborishgan degan yarim afsona, yarim latifa ko’pgina mashhur nashrlarda uchrab turadi. Ba’zi mualliflar buni tarixiy hujjat sifatida keltirishga ham harakat qiladilar. SHu sababdan quyida bu gumonlarni inkor qiladigan xaqiqiy hujjatlarni keltiramiz.